بستر...
جمعه, ۲۴ مهر ۱۳۹۴، ۰۲:۴۲ ق.ظ
نکته هشتم از عنوان قبلی (ترسیم هدف) چنین بود: فرهنگ سازی نیاز به بستر مناسب و قابل دارد. و اما تمام تلاش این طرح، تبیین این «بستر» مناسب و قابل است تا فرآیند «فرهنگ سازی» با شاخصهای مورد نظر پیاده سازی گردد.
نکته مهم هم، همین ایجاد «بستر» است. چون «بستر» سیستم یا قالبی است که ظرف اجرای محتوا خواهد بود. چنانکه پیش از این اشاره شد (نکته دوم ترسیم هدف): از وجود خبرگان فرهنگی و طرحهای پربار در این عرصه، بهره مندیم.
بنظر نگارنده اهمیت سیستم بیش از محتواست. البته در این خصوص در ادامه بیشتر بحث خواهیم کرد. اما به صورت خلاصه باید گفت: در صورتیکه محتوای صحیح و مفید و دقیق موجود باشد، اگر سیستم لازم و مناسب و قابل وجود نداشته باشد این محتوا ساری و جاری نخواهد شد. و اذعان داریم که این محتوا موجود است.
حال با عنایت به این مقدمه، برای روشنتر شدن بحث به مثال زیر توجه کنید:
«در زمانی که هنوز هیچ یک از رشته های مصوب کنونی ورزشی وجود نداشت، تعدادی محقق در محیط آکادمیک و آزمایشگاه، و با در نظر گرفتن مباحث تئوریک و نتایج آزمایشهای خود، «تحرک بدنی» را برای اعضاء، عضلات و سلامتی کلی بدن مناسب و ضروری ارزیابی میکنند. اما بدلیل نبود بستر مناسب، افراد جامعه نمیتوانند به صورت گروهی و همگانی از این نتایج بهره برداری کنند.
بر حسب اتفاق یا برنامه ریزی، رشته ای (فوتبال) ابداع میشود. در این طراحی، زمینی با طول و عرض مشخص تعیین میشود که در هر طرف آن یک دروازه با ابعاد معلوم قرار دارد، تعداد معینی بازیکن با یک توپ، با قوانینی که برای این افراد مشخص است با هم به فعالیت معینی مشغول میشوند.
پس از مدتی یک فعالیت گروهی به نام «فوتبال» شکل میگیرد که طرفداران بسیاری را به خود جلب میکند. شرکت در این فعالیت گروهی، «تحرک بدنی» را بهمراه خواهد داشت که مقصود تحقیقات محققان بود.»
«فوتبال» قالبی را تعریف کرد که افراد، با جذابیتهای متنوع در جهت رسیدن به هدفی خاص، حرکت کنند. طرح حاضر همان قالب [فوتبال] است.
ماهیت و کارکرد این طرح، ایجاد «بستر»ی مناسب، قابل و جذاب برای رسیدن به «هدف» تبیین شده است و «راهبرد» رسیدن به آن، «آموزش» است و نتیجه آن، «فرهنگ سازی».
رشته ورزشی فوتبال پس از ابداع، خود در قالبهای متنوعی برگزار شد. با توجه به شرایط نوجوانان در زمین های کوچکتر و با توجه به شرایط معلولان با قوانینی متفاوت و ... . یعنی با توجه به شرایط مختلف تغییراتی جزیی در قوانین و صورت ظاهری بازی، ایجاد شد، اما قالب همواره رعایت خواهد شد.
این طرح نیز از چنین قابلیتی برخوردار است. یعنی در شرایط مختلف، انعطاف پذیر است. اما اصرار نگارنده طرح، برای حصول به نتیجه مطلوب، رعایت کلیت قالب است.
توضیح بیشتر؛
قالب اصلی طرح که در ادامه خواهید دید، «انجمن فرهنگی امام علی (علیه السلام)» است. اما این نام قابل تغییر است، عناوینی چون «سازمان»، «تشکل»، «مؤسسه» و ...؛ یا اینکه در این انجمن تعدادی درجه با علایم مشخص و قابل نصب روی لباس فُرم تدارک شده است، اما به جای درجه میتواند جایگاه یا رتبه یا ... بدون علامت یا بدون لباس فُرم برنامه ریزی شود و نیز همینطور است در تعیین تعداد این درجات ... . برای این درجات نام تعیین شده است. به طور مثال درجه یازدهم در این انجمن «رزم آور» نام گرفته است، اما به جای این نام میتوان به آن، عنوان «الف» داد و «الف» هر اسم دلخواه است و یا شاید از همه مهمتر، برای ارتقاء از هر درجه ای به درجه بعدی، تعدادی سرفصل مطالعاتی و دوره های عملی برنامه ریزی و در نظر گرفته شده که در جزئیات و ترکیب آن نیز اصرار و تأکیدی نیست! یعنی مثلاً به جای سرفصل شماره یک (دوره دوم) درجه «رزم آور» که کتاب «خاتمیت» استاد شهید مرتضی مطهری (رحمه الله علیه) است، میتوان هر کتاب دیگری که صاحب نظران و خبرگان عرصه فرهنگی تبیین میکنند، جایگزین گردد و به همین روش این انعطاف پذیری در کلیه مراحل قابل تعمیم است.
شاید این سئوال پیش بیاید: آیا این طرح با اوصاف ذکر شده در بالا، از قوت و استحکام لازم برخوردار است؟!
در جواب باید گفت: بله! این طور نیست که طرح بی اساس و ریشه باشد، یا اینکه در جزئیات آن فکر و کارشناسی نشده باشد، بلکه با توجه به ملی بودن این طرح و سطح آن، نگارنده طرح، برای گروه و یا گروه های کارشناسی پس از خود، احترام قائل شده و نظرات ایشان را محترم میشمارد و نیز ادعایی در بی نقص بودن این طرح ندارد و بالاترین امتیاز طرح نیز، منعطف بودن آن نسبت به زمان و مکان اجراست.
آنچه این طرح یا همان قالب به دنبال آن است [مقصد و مقصود]، ایجاد «بستر» مناسب و جذابی است تا قشر هدف (کلیه افراد اعم از پسر و دختر که در سنین بین 7 تا 25 سال هستند، یعنی مقطع ابتدایی تا مقطع دانشگاهی لیسانس) بخواهند و بتوانند به «هدف» مطلوب ترسیم شده راهنمایی شده و انشاءالله برسند. محتوای این «بستر»، که همان «آموزش»هاست، قابل برنامه ریزی و انعطاف، با توجه به شرایط روز است، اما همچنان که در پیشگفتار محضرتان عرض شد، مقصد و «هدف»، جهت حرکت و کیفیت آن را تعیین میکند. یعنی با در نظر گرفتن شاخصهای: علمی، اسلامی، انقلابی، فرهنگی، تاریخی، اخلاقی، ملی، اجتماعی، امنیتی و ... در سند چشم انداز (هدف)، «آموزش»ها و محتوا نیز باید در همین موضوعات تبیین و برنامه ریزی شود.
در جمع بندی مطالب بالا اینکه؛ در طرح حاضر، تأکید بر قالب است، نه محتوا و فُرم!
نکته مهم هم، همین ایجاد «بستر» است. چون «بستر» سیستم یا قالبی است که ظرف اجرای محتوا خواهد بود. چنانکه پیش از این اشاره شد (نکته دوم ترسیم هدف): از وجود خبرگان فرهنگی و طرحهای پربار در این عرصه، بهره مندیم.
بنظر نگارنده اهمیت سیستم بیش از محتواست. البته در این خصوص در ادامه بیشتر بحث خواهیم کرد. اما به صورت خلاصه باید گفت: در صورتیکه محتوای صحیح و مفید و دقیق موجود باشد، اگر سیستم لازم و مناسب و قابل وجود نداشته باشد این محتوا ساری و جاری نخواهد شد. و اذعان داریم که این محتوا موجود است.
حال با عنایت به این مقدمه، برای روشنتر شدن بحث به مثال زیر توجه کنید:
«در زمانی که هنوز هیچ یک از رشته های مصوب کنونی ورزشی وجود نداشت، تعدادی محقق در محیط آکادمیک و آزمایشگاه، و با در نظر گرفتن مباحث تئوریک و نتایج آزمایشهای خود، «تحرک بدنی» را برای اعضاء، عضلات و سلامتی کلی بدن مناسب و ضروری ارزیابی میکنند. اما بدلیل نبود بستر مناسب، افراد جامعه نمیتوانند به صورت گروهی و همگانی از این نتایج بهره برداری کنند.
بر حسب اتفاق یا برنامه ریزی، رشته ای (فوتبال) ابداع میشود. در این طراحی، زمینی با طول و عرض مشخص تعیین میشود که در هر طرف آن یک دروازه با ابعاد معلوم قرار دارد، تعداد معینی بازیکن با یک توپ، با قوانینی که برای این افراد مشخص است با هم به فعالیت معینی مشغول میشوند.
پس از مدتی یک فعالیت گروهی به نام «فوتبال» شکل میگیرد که طرفداران بسیاری را به خود جلب میکند. شرکت در این فعالیت گروهی، «تحرک بدنی» را بهمراه خواهد داشت که مقصود تحقیقات محققان بود.»
«فوتبال» قالبی را تعریف کرد که افراد، با جذابیتهای متنوع در جهت رسیدن به هدفی خاص، حرکت کنند. طرح حاضر همان قالب [فوتبال] است.
ماهیت و کارکرد این طرح، ایجاد «بستر»ی مناسب، قابل و جذاب برای رسیدن به «هدف» تبیین شده است و «راهبرد» رسیدن به آن، «آموزش» است و نتیجه آن، «فرهنگ سازی».
رشته ورزشی فوتبال پس از ابداع، خود در قالبهای متنوعی برگزار شد. با توجه به شرایط نوجوانان در زمین های کوچکتر و با توجه به شرایط معلولان با قوانینی متفاوت و ... . یعنی با توجه به شرایط مختلف تغییراتی جزیی در قوانین و صورت ظاهری بازی، ایجاد شد، اما قالب همواره رعایت خواهد شد.
این طرح نیز از چنین قابلیتی برخوردار است. یعنی در شرایط مختلف، انعطاف پذیر است. اما اصرار نگارنده طرح، برای حصول به نتیجه مطلوب، رعایت کلیت قالب است.
توضیح بیشتر؛
قالب اصلی طرح که در ادامه خواهید دید، «انجمن فرهنگی امام علی (علیه السلام)» است. اما این نام قابل تغییر است، عناوینی چون «سازمان»، «تشکل»، «مؤسسه» و ...؛ یا اینکه در این انجمن تعدادی درجه با علایم مشخص و قابل نصب روی لباس فُرم تدارک شده است، اما به جای درجه میتواند جایگاه یا رتبه یا ... بدون علامت یا بدون لباس فُرم برنامه ریزی شود و نیز همینطور است در تعیین تعداد این درجات ... . برای این درجات نام تعیین شده است. به طور مثال درجه یازدهم در این انجمن «رزم آور» نام گرفته است، اما به جای این نام میتوان به آن، عنوان «الف» داد و «الف» هر اسم دلخواه است و یا شاید از همه مهمتر، برای ارتقاء از هر درجه ای به درجه بعدی، تعدادی سرفصل مطالعاتی و دوره های عملی برنامه ریزی و در نظر گرفته شده که در جزئیات و ترکیب آن نیز اصرار و تأکیدی نیست! یعنی مثلاً به جای سرفصل شماره یک (دوره دوم) درجه «رزم آور» که کتاب «خاتمیت» استاد شهید مرتضی مطهری (رحمه الله علیه) است، میتوان هر کتاب دیگری که صاحب نظران و خبرگان عرصه فرهنگی تبیین میکنند، جایگزین گردد و به همین روش این انعطاف پذیری در کلیه مراحل قابل تعمیم است.
شاید این سئوال پیش بیاید: آیا این طرح با اوصاف ذکر شده در بالا، از قوت و استحکام لازم برخوردار است؟!
در جواب باید گفت: بله! این طور نیست که طرح بی اساس و ریشه باشد، یا اینکه در جزئیات آن فکر و کارشناسی نشده باشد، بلکه با توجه به ملی بودن این طرح و سطح آن، نگارنده طرح، برای گروه و یا گروه های کارشناسی پس از خود، احترام قائل شده و نظرات ایشان را محترم میشمارد و نیز ادعایی در بی نقص بودن این طرح ندارد و بالاترین امتیاز طرح نیز، منعطف بودن آن نسبت به زمان و مکان اجراست.
آنچه این طرح یا همان قالب به دنبال آن است [مقصد و مقصود]، ایجاد «بستر» مناسب و جذابی است تا قشر هدف (کلیه افراد اعم از پسر و دختر که در سنین بین 7 تا 25 سال هستند، یعنی مقطع ابتدایی تا مقطع دانشگاهی لیسانس) بخواهند و بتوانند به «هدف» مطلوب ترسیم شده راهنمایی شده و انشاءالله برسند. محتوای این «بستر»، که همان «آموزش»هاست، قابل برنامه ریزی و انعطاف، با توجه به شرایط روز است، اما همچنان که در پیشگفتار محضرتان عرض شد، مقصد و «هدف»، جهت حرکت و کیفیت آن را تعیین میکند. یعنی با در نظر گرفتن شاخصهای: علمی، اسلامی، انقلابی، فرهنگی، تاریخی، اخلاقی، ملی، اجتماعی، امنیتی و ... در سند چشم انداز (هدف)، «آموزش»ها و محتوا نیز باید در همین موضوعات تبیین و برنامه ریزی شود.
در جمع بندی مطالب بالا اینکه؛ در طرح حاضر، تأکید بر قالب است، نه محتوا و فُرم!
